Avrupa’nın lüks moda markası Dior’da skandal: İşçiler 24 saat çalışmaya zorlanıyor

Tanınmış moda markası Christian Dior veya daha yaygın bilinen ismiyle Dior, işgücü sömürüsüne izin verdiğinden ve teşvik ettiğinden ötürü şüpheleri üzerine çekti.

Fransa menşeili lüks marka devi LVMH’nin Dior marka çanta üreten İtalyalı yan kuruluşunun, 10 Haziran 2024’te mahkeme idaresine alındığı bildirildi. Bu, işçi haklarını ihlal eden Çin şirketlerine, sözleşme devrettiğini belirten bir soruşturmanın ardından geldi.

12 Haziran 2024’ten alıntılanan bu karar, önleyici tedbirlerden sorumlu Milano mahkemesinin bu yılki üçüncü kararı. Geçen nisanda; tedarikçilerinin denetim sonucu ihmalkar bulunması üzerine, Giorgio Armani moda grubunun sahip olduğu şirkete kayyum atandı. Soruşturma; tüketici ve yatırımcıların, lüks ürün şirketlerini tedarik eden zincirlere artan ilgisinin ortasında cereyan etti.

İtalya, küresel lüks giyim ve deri ürünleri imalatının yüzde 50-55’ini oluşturan binlerce küçük üreticiye ev sahipliği yapmakta. Milano mahkemesi, üretici Dior SRL’nin bir yıl boyunca adli yönetim altına alınmasına karar verdi. Şirket, bu süre zarfında faaliyetine devam edecek.

Dior’un soruşturması, Milano civarında 32 işçi çalıştıran dört Çin menşeili tedarikçiyi de ilgilendiriyor. 32 işçinin ikisi yasadışı göçmen statüsünde, yedisi ise gerekli belgeler olmadan çalıştırılıyor. Personel, hijyen standartların çok altındaki ortamlarda çalıştırılıyor ve kendilerine yeterli sağlık koşulları sağlanmıyor.

LVMH, bugüne kadar resmi bir açıklama yapmadı. LVMH’nin hisselerinin mahkeme kararından sonra inişe geçtiği ve şu ana kadarki en düşük seviyede olduğu bildirildi. Dior, LVMH bünyesindeki en büyük ikinci moda markası. Christian Dior SE, LVMH’de yüzde 42 hisseye sahip olan ve Fransa’nın Arnault ailesi tarafından kontrol edilen ayrı bir holding.

34 sayfa uzunluğundaki kararında hakim; işçilerin iş ortamında uyumaya zorlandığını, bu sayede günün 24 saati çalışabilmelerinin hedeflendiğini söyledi. Elektrik tüketimi veri haritası, tatiller de dahil olmak üzere, akıcı bir şekilde gece gündüz devam eden bir üretim döngüsünün olduğunu ortaya çıkardı.

Buna ek olarak, belgeye göre daha hızlı çalışmasını sağlamak için güvenlik mekanizmaları makineden çıkarıldı. Bu, yüklenicilerin maliyetleri denetlemesine ve Dior’dan olabilecek en düşük fiyatları almasına olanak tanıyor.

Örneğin; Dior modeli PO312YKY, sadece 53 avroya mal olmasına rağmen, mağazalarda 2 bin 600 avroya satılıyor. Müteahhitlik şirketinin sahibi ve taşeronları; Milan savcıları tarafından işçileri sömürmek ve insanları yasadışı olarak istihdam etmek suçundan soruşturulurken, Dior’un kendisi cezai soruşturmayla karşı karşıya değil.

Armani’nin soruşturması, İtalya moda markasının tedarikçilerinin işçi koruma yasalarını ihlal eden Çin’deki üreticileri de içerdiğini ortaya koydu. Armani grubu, tedarik zincirindeki kötüye kullanımı her zaman en aza indirmeye çalıştığını söyledi.

İtalyalı yetkililer, birkaç yıldır lüks eşya üreticilere ait taşeron şirketlerin çalışma koşullarını araştırıyor. Bu araştırma; dünyadaki lüks malların yaklaşık yüzde 50’sini üreten İtalya’nın geleneksel deri endüstrisinin, Çin menşeili ‘düşük maliyet’ şirketler tarafından baltalandığını ortaya koyuyor.