Boğaziçi’nin deneyi uzayda
Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) İlk Türk astronot Alper Gezeravcı, planında yer alan deney çalışmalarına devam ediyor. Gezeravcı, dünkü programında mikroalg yaşam destek üniteleri alanında Boğaziçi Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Berat Haznedaroğlu’nun sorumlu-luğundaki “UzMAn” deneyini yaptı.
![Boğaziçi’nin deneyi uzayda](https://yazilimcimekani.com/wp-content/uploads/2024/01/bogazicinin-deneyi-uzayda-Bcf7XxiE.jpeg)
Bu deneyle, dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testleri yapılıyor. Gezeravcı’nın dün yaptığı ikinci deney ise Yıldız Teknik Üniversitesinden Tuğçe Celayir’in proje yöneticisi olduğu mikro yerçekimi altında bitkilerde CRISPR-GEM, gen düzenleme verimliliğinin araştırılmasıydı.
Gezeravcı’nın, önceki gün gerçekleştirdiği ilk deney ise tuz stresine maruz bırakılan bitkilerle ilgiliydi. Bu deney, gelecekte Ay ve Mars’ta kurulabilecek koloniler için tarımsal çalışmalara ışık tutacak. Bu deney için yapılan hazırlıkları anlatan Doç. Dr. Barış Uzilday, “Tohumları soğuk ortamda ve karanlıkta gönderdik. Bu tohumlar karanlık ve ışıksız ortamda çimlenmiyorlar. Kennedy Uzay Merkezi’nde bize tahsis edilen laboratuvarda bu deneyi kurup teslim ettim. ISS’ye kadar soğukta taşındı. Alper Bey orada bizim planladığımız şekilde aktarımı yaptı. Bitkilerin artık çimlenmeye başladığını düşünüyoruz. Orada büyüyecekler. Deneyin sonunda Alper Bey bu örnekleri hasat edip getirecek.” dedi.
Milli Uzay Programı’nın ilk ayağı olan “İlk İnsanlı Uzay Misyonu” kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu’na giden ilk Türk Astronot Alper Gezeravcı, bilimsel araştırmanın çalışmalarına başladı.
Uzay yolculuğu öncesinde uçuşun gerçekleştiği Kennedy Uzay Merkezi’ndeki heyecana şahitlik eden Gökmen Uzay Havacılık Merkezi (GUHEM) Genel Müdürü Halit Mirahmetoğlu, yaşananları Yeni Şafak’a şu sözlerle anlattı: “Sayın bakanımızın davetiyle, Türkiye’deki büyük araştırma üniversitelerimizin rektörleri ile Amerika’da farklı alanlarda araştırmalarını yürüten akademisyen, mühendis ve yöneticiler de fırlatma öncesinde bir araya geldi.
Alper Gezeravcı’nın anne ve babasının da katıldığı toplantı sonunda, herkesin Alper’in ailesinin bir parçası olduğunu hissettiğinden eminim. Bunca güzel insanın ortak paydası ülkemizin uzaydaki ilk adımlarından duyulan gururdu.”
Mirahmetoğlu, “Fırlatmadan önceki son kontroller tamamlarken akademisyenlerin motivasyonları gözlerinden okunuyordu. Fırlatma teknik nedenlerle bir gün ertelendiğinde özellikle biyolojik numuneler gönderen akademisyenlerimiz, numuneleri korumak için soluğu gene laboratuvarlarda aldılar. Bilim aşkı ve vatan sevgisini birarada görme fırsatına sahip oldum” dedi.
![](https://img.piri.net/mnresize/533/-/piri/upload/3/2024/1/24/36420081-fjhr6zlwezhl7zp2lnypzg.jpeg)
İlk Türk Astronot Alper Gezeravcı’nın izinden gitmenin hayalini kuranlar için yeni projeler yolda. Türkiye’de uzay çalışmalarına ve uzaya yeni astronotların çıkması için teşvik adımları atılacak. Gezeravcı’ndan sonra uzay görevlerine yer almak için hazırlanan yeni projeler, 5 yıllık dönemde hayata geçirilecek. Uluslararası iş birlikleri artırılacak. Genç nesiller uzay alanında çalışmaya teşvik edilecek. Uzay araştırmaları yaygınlaştırılacak.
Uydu teknolojileri, gözlem sistemleri ve keşif programlarına yönelik olmak üzere altyapı ve teknolojik yetkinliklerin geliştirilmesi sağlanacak. Türkiye’nin uzay teknolojilerini üretme ve ticarileştirmede rekabetçi bir konuma gelmesi sağlanacak. Türkiye’nin Ay araştırma programı doğrultusunda, yerli ve milli uydu geliştirme projeleri olmak üzere uzay alanında teknoloji üretme kabiliyeti artırılacak. Ay’a gidecek araç ise TÜBİTAK UZAY tarafından hazırlanıyor. Aracın dizayn çalışmaları tamamlandı, kritik dizayn safhasının kısa süre tamamlaması bekleniyor. Bu aşamadan sonra uzay aracının imalatına geçilecek.