Depremde yıkılan “Yeni Cami” yeniden yükseliyor

Malatya’nın simgelerinden olan ve 2020’deki Elazığ depreminde hasar alan, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde ise yıkılan tarihi Hacı Yusuf Taş Camisi’nin temeli beton kazıklarla güçlendirildi.

Malatya’da yapımına 1893’te başlanan ve Sultan 2. Abdülhamit’in verdiği destekle 1912’de tamamlanan ve halk arasında “Yeni Cami” olarak adlandırılan Hacı Yusuf Taş Camisi, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkıldı.

Kubbesi çöken, minaresinin bir kısmı yıkılan ecdat yadigarı caminin ayağa kaldırılması için Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünce çalışma başlatıldı.

Hasar tespiti yapılan caminin yeniden eski ihtişamına kavuşması için bilim kurulu oluşturuldu.

Tüm çalışmaların bilim kurulunun önerileri doğrultusunda yürütüldüğü caminin enkazından toplananlar, onarımda kullanılmak üzere sınıflandırıldı.

Bilim kurulunun hazırladığı proje doğrultusunda camiyi yeniden ayağa kaldırmak için başlatılan çalışmalar sürüyor.

Vakıflar Bölge Müdürü Adem Bacanlı, AA muhabirine, 6 Şubat’taki depremlerde kentteki çok sayıda yapının yanı sıra tarihi Hacı Yusuf Taş Camisi’nin de büyük hasar gördüğünü anlattı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünün depremden hemen sonra tescilli yapıların ihyası için büyük bir seferberlik başlattığına dikkati çeken Bacanlı, tarihi Hacı Yusuf Taş Camisinin de tescilli eserlerden biri olduğunu söyledi.

Depremde caminin kubbesinin tamamen çöktüğünü ve çok büyük hasar aldığını aktaran Bacanlı, “Birçok yapıda olduğu gibi Hacı Yusuf Taş Camisi için de bilim kurulu oluşturuldu. Ortadoğu Teknik, İnönü ve Hacı Bayram Üniversiteleri ile vakıf üniversitelerinden akademilerin yer aldığı bilim kuruluydu. Bilim kurulu olası depremlerde, depremin etkisini en aza indirebilmek için ne yapılması gerektiği konusunda çalışma yaptı. Bu konuda çeşitli öneriler vardı. Öneriler incelendi, analizleri yapıldı.” diye konuştu.

Bacanlı, tarihi caminin olası depremlerden daha az etkilenmesine yönelik hazırlanan projenin uygulamaya konulduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Zeminin ıslahı ve iyileştirilmesi için yaklaşık 270 adet bir metre çapında ve 25 metre derinliğinde beton kazıklar inşa edildi. Yapıda ise caminin kubbesi çelik olacak şekilde malzeme değişikliğine gidildi. Duvarlar, fil ayaklarının içleri betonarme, dışları özgün taş malzemeyle yapılmak üzeri proje hazırlandı. Bunların deprem performans analizleri yapıldı, uygunlukları görüldü. Koruma kurulundan gerekli izinler alınarak faaliyete başlandı. Proje çalışması tamamlandı, imalatlara başladık.”

Yüklenici firmanın 2026’nın sonuna kadar iş bitirme süresi bulunduğunu dile getiren Bacanlı, “Biz bunu daha öne çekmek için uğraşıyoruz. Elimizden gelen her türlü imkanı kullanarak bir an önce bu yapımızı da vatandaşlarımızla buluşturmak için bütün gayretimizle çalışıyoruz.” dedi.

Depremde yıkılan caminin beden duvarlarının bazı yerlerinin 130, bazı yerlerinin ise 140 santimetre genişlikte olduğunu belirten Bacanlı, “Yapılan analizler, çalışmalar ve hesaplamalara göre 70 santimetre betonarme yapı uygulanacak, dışına ise caminin özgün taşlarıyla kaplaması yapılacak.” ifadelerini kullandı.