Bazı Kimyasal Elementlerin Sembolleri Neden Adında Bulunmayan Harflerden Oluşuyor?
Kimya derslerini hatırlıyor musunuz? Periyodik tabloyu gözünüzün önüne getirin. Bazı elementlerin sembolleri hâlâ aklınızda bile olabilir!
Peki bu sembollerden bazılarının neden ismindeki bir harfi taşımadığını merak ettiniz mi?
Mesela kurşunun semboli neden İngilizceye karşılık gelecek şekilde “Ld” değil de içinde hiç bulunmayan harflerden oluşan “Pb”?
Kimyasal elementlerin kısaltmaları, iki ya da tek harfli bir sembol olarak kullanılıyor.
Bazı elementlerin ismindeki uyum bir yana, bazılarındaki “anlamsız” harf kombinasyonu, birçok kişiyi düşünmeye sevk ediyor. Kurşunu örnek vermiştik, kurşunun sembolü “Pb”dir; burada ne “p” ne de “b” harfi, gördüğünüz gibi elementin ismiyle doğrudan bir ilişkiye sahip. Bu durum, kimya biliminin evrensel doğasından kaynaklanıyor ve tarihsel olarak çeşitli kültürel etkileşimleri yansıtıyor.
Elementler, farklı coğrafyalarda ve zaman dilimlerinde keşfedildiği için, her birinin ismi farklı dillerden gelme eğilimindedir. Mesela tungsteni ele alalım: Sembolü “W”dir çünkü Almanya’da bu element “wolfram” olarak adlandırılıyor.
Yani aslında bu durum, bilim insanları arasında bir uzlaşmanın sonucudur da diyebiliriz.
Ayrıca klasik metinler ve farklı dillerin etkisi de burada önemli bir rol oynuyor. Cıva, Latince “hydragyrum” kelimesinden türetilmiş olup “su gümüşü” anlamına gelir ve bu da cıvanın sıvı hâlinin parlaklığına bir atıfta bulunur.
Bulmaca çözüldü: Kurşun ise Latince’deki “plumbum” kelimesinden geliyor. Latince, bir bilim dili olduğu için burada da cevabı kendisinden alıyoruz. Geçmişteki bilim insanlarının Latince ve Yunancayı ortak bir dil olarak kullanmasının sonucu olarak da bu durum ortaya çıkmış gibi görünüyor.