Thomas More’nın insanoğluna yüzyıllardır rehberlik eden okuması: Üç Klasik Ütopya

Rönesans döneminin önde gelen devlet adamlarından olan Thomas More’nın ütopyalar hakkındaki derin düşünceleri, fikirleri, ölümün üzerinden yüzyıllar geçmesine rağmen günümüzde geçerliliğini korumaya devam ediyor. İtalya’da öne sürdüğü fikirlerle dikkatleri çeken ve devlet adamlılığı vasfı da bulunan More, dünya düşünce hayatının önemli isimlerindendir. Hümanist filozoflardan olan Thomas More, ideal devlet düzenin nasıl olması gerektiğini de Üç Klasik Ütopya kitabında anlatıyor.

Yaşlı bir denizci Thomas More’a son seyahati sırasında tesadüfen keşfettiği Utopia adasını anlatır. Ona göre Utopia, bütün Avrupa devletlerinin yapılanmasına örnek oluşturacak ideal devletin ta kendisidir.

Emeğin ortak kullanımının esas alındığı bu toplumda yiyecek sıkıntısı diye bir şey yoktur, hiç kimse dara düşmez, hiçbir yurttaş ailesinin geleceğinden endişe duymaz. Çünkü ütopya adaletin yeryüzündeki simgesidir.

Bacon Yeni Atlantis’i yazarken Platon’un Devlet,Timaeus ve Critias’ı ile Thomas More’un Ütopya’sından esinlendi. Yeni Atlantis, Bacon’ın toplumların bilimle gelişeceğine olan inancının aynasıdır. Eski ütopyaların içeriğindeki sosyal yaşama, dinsel reformlar ve bilginin dağılımına kendi ütopyasında bilimin iktidarını katmıştır.

Thomas More

İDEAL DEVLET DÜZENİ

Bacon, ideal devletin doğayı insanoğlunun yararına nasıl kullanabileceğini somut olarak göstermeye çalışmıştır. Campanella’ya göre doğa sonsuz bilgelik üzerine yazılmış bir kitaptır. Güneş Ülkesi yazarın özgürlük arayışınını ütopyasıdır.

Ekvatorun altındaki Taprobana adasında yurttaşların bir tur komün hayatı sürdürdüğü Güneş Ülkesi’ni görür.

Kendini beğenmişliğe, dolayısıyla kötülüğe yol açtığından özel mülkiyet yasaktır; bu ülkede her şey herkese aittir. Güneş Ülkesi,Thomas More’un ütopya geleneğinin parlak bir örneğidir.

Sayfa: 376

FARKLI BAKIŞ AÇILARI VE VİZYONLAR

Antik Yunan, dan ilham alarak çoğu Rönesans ve Aydınlanma dönemlerinde yazılan klasik ütopyalar, ideal toplumların nasıl olmaları gerektiği konusunda farklı bakış açıları ve vizyonlar sunuyorlar.

tartışmaya, sosyal dönüşümlere, edebiyata, sanata ve tarihe önemli katkılar sunan alternatif toplum modellerini idealize eden klasik ütopyaların üç önemli metni bu kitapta toplandı.

kurlarla buluşan Üç Klasik Ütopya, orijinal metinlerin ortaya çıkışından yüzyıllar sonra dahi modern ütopyalara ilham olmaya ve çağdaş toplumların ilerleyişine yönelik güçlü bir rehber niteliği taşımaya devam ediyor.

ergul.tosun@ensonhaber.com