Firmware nedir? Yazılım güncelleme nasıl yapılır?

Firmware nedir, ne işe yarar ❓

Firmware, “firm” ile “software” kelimelerinin birleşimidir ve Türkçede donanım yazılımı anlamına gelir. Firmware, işlevselliklerini kontrol etmek için donanım aygıtlarına yerleştirilen bir yazılım türüdür. Başka bir deyişle, donanım aygıtlarının etkili bir şekilde çalışmasına yardımcı olmak için aygıtlara yerleştirilmiş bir mikro kod veya program biçimidir.

Kameralar, cep telefonları, ağ kartları, optik sürücüler, yazıcılar, modemler ve yönlendiriciler, tarayıcılar, televizyon kumandaları gibi donanımlar, sorunsuz bir şekilde çalışmak için belleklerine yerleştirilmiş aygıt yazılımına ihtiyaç duyar. Firmware genellikle donanım yazılımı olarak adlandırılır. Ancak, aygıt yazılımı (firmware) ile yazılım (software) arasında bir fark vardır. Firmware, donanımın başlatılmasına, diğer aygıtlarla iletişim kurmasına ve temel giriş/çıkış görevlerini gerçekleştirmesine yardımcı olmak için talimatlar sağlar. Software ise, bir aygıta yüklenir ve internette gezinme, kelime işleme, müzik dinleme ve görüntülü konuşma gibi etkileşimler için kullanılır.

Low-level firmware; Bir cihazın donanımının ayrılmaz bir parçasıdır ve güncellenemeyen veya yeniden yazılamayan salt okunur bellek (ROM) veya programlanabilir yongalarında (PROM) saklanır.

High-level firmware; Yazılım, ROM yerine sistemin yeniden yazılabilir “uçucu olmayan” flaş bellek yongalarına yüklenir. Bu da yazılımın değiştirilebileceği ve yükseltilebileceği anlamına gelir. PC’ler, Mac’ler ve oyun konsolları gibi cihazlarda bulunan bu yazılıma yüksek seviyeli yazılım denir çünkü yazılım yığınında düşük seviyeli yazılımın üstünde yer alır ve daha karmaşık talimatlar ve işlevler gerçekleştirir.

Subsystem (Device) firmware; Ana sistem yazılımından bağımsız olarak çalışan özel yüksek seviyeli yazılım türüdür. Genellikle kendi özel yazılımına sahip alt sistem donanım bileşenlerine örnek olarak; CPU’lar, ses kartları, monitörler verilebilir.

Firmware update ne demek ⚙️

Firmware update, bir aygıta yüklenen donanım yazılımının kodunu değiştirerek yükseltme işlemidir. Firmware güncellemeleri genellikle aygıt üreticisinden gelir ve hataları düzeltmek, performansı iyileştirmek, güvenliği artırmak ve yeni özellikler sunmak için tasarlanmıştır.

Donanım üreticileri, cihazlarının güvenliği ve uyumluluğu için düzenli olarak firmware güncellemeleri yayınlar. Örneğin; HP yazıcınızdan tam verim almak veya sorunları gidermek için “HP device firmware update” aramasıyla yazılımını güncelleyebilirsiniz. Veya aramanın sonuna “firmware indir” yazarak oyun konsolu, telefon, modem veya başka bir cihaz için yazılım güncellemeyi indirip yazılımsal sorunu çözebilirsiniz.

Android ve iOS cihazlar da performanslarını artıran, yeni özellikler ekleyen ve güvenlik tehditlerine ve açıklarına karşı korunmak için düzenli olarak yazılım güncellemeleri alır. Oyun konsolları ve televizyonlar gibi cihazlar için de firmware update yayınlanır.

Firmware güncellemesi nasıl yapılır 🔁

Birçok cihaz üreticisi, düzenli olarak kablosuz (OTA) güncellemeler sağlar ve yazılımı güncelleme veya bildirimle sunar. Yani; tek yapmanız gereken şey; güncellemeyi yüklemek için tıklamaktır. Güncellemeyi elle yükleyecekseniz dikkatli olmanız gerekir çünkü; yanlış türde yazılım yüklemek cihazınızın arızalanmasına neden olabilir.

Yazılım güncelleme önemli midir 🤔

Yazılım güncellemeleri, üreticilerin cihazlarının yeni yazılım formatlarıyla uyumlu kalmasını sağlamalarına olanak tanıdığı için önemlidir.

Örneğin; telefonunuzun yeni bir iOS veya Android sürümünü alması ve yeni özelliklerin entegre edilmesini sağlamak için bir güncelleme gerekebilir.

Yalnızca uyumluluk ta değil; Yazılım güncellemeleri, sistemdeki hataları çözer, çökmeleri önler ve cihazın zamanla yavaşlamasını durdurmaya yardımcı olur. Yazılım güncellemeleri performans sorunlarını gidermenin yanı sıra cihaz güvenliğinin artırılmasına da katkıda bulunur.