Mekke ve Medine’yi resmeden tablolar Topkapı Sarayı’nda restore ediliyor: Çok nadir olarak görülen eseler

Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Tablo Restorasyon ve Konservasyon Atölyesi’nde, Topkapı Sarayı’nın birinci avlusunda yer alan Darphane-i Amire yerleşkesinde, Mukaddes Emanetler Koleksiyonu’na ait ‘Mekke’ ve ‘Medine’ şehirlerinin tüm ayrıntılarıyla resmedildiği iki farklı tablo restore ediliyor. Uzman restoratörler tarafından el emeğiyle sürdürülen çalışmalar sonrasında, 19. yüzyılın başlarında yapıldığı düşünülen tabloların, sanatseverlerle buluşturulması planlanıyor.

“ÇOK NADİR OLARAK GÖRÜLEN ESERLER”

Restorasyonla ilgili konuşan Milli Saraylar Topkapı Sarayı Daire Başkanı İlhan Kocaman, “Bu eserler çok nadir olarak görülen özellikle 17. ve 18. yüzyılda çok fazla tablo bulunmayan ancak burada bu iki eseri görüyoruz. Bu eserler aynı zamanda belge niteliği taşımaktadır. Mekke ve Medine’yi anlatan tablolardır. Bunların içerisinde Mekke tablosu, 4.5 metre kare büyüklüğünde tablo olup, tuval üzerine kağıt şeklinde hazırlanmıştır. Biz restorasyonlarını yaparken atölyelerimiz ortaklaşa çalışmaktadır. Tablo atölyesi, kağıt atölyesi ve çerçeve atölyesi kendi alanlarıyla ilgili bölümlerini tamamlamaktalar. Bu tablolar Mukaddes Emanetler envanterinde olmalarından dolayı ayrı bir önem taşımakta. Çünkü hem o dönemin Mekke ve Medine’sini anlatmakta hem de üzerinde tezhip, minyatür ve hat gibi uygulamaları da sanatları da burada görmekteyiz” dedi.

“2 AY GİBİ BİR SÜREDE TAMAMLAMAYI PLANLIYORUZ”

Kocaman, “6 aydır bu eserlerimizin restorasyonları sürmektedir. 2 ay gibi bir süre içerisinde tamamlamayı planlıyoruz. Eserler ‘Mekke’ tasvirli eserin 17. yüzyıla ait olduğu görülmekte. ‘Müzehhib El-Hâc Feyzullah’ imzalı 1799 tarihli tablodur. Diğeri yani Medine tablosu ise 19. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. O dönemin Medine şehrini anlattığı görülmektedir. Mekke tablosu yaklaşık 4.5 metrekare büyüklüğünde, Medine tablosu ise 1.20 santimetrekare büyüklüğündedir. Bu iki tablo elbette nevi şahsına münhasır dediğimiz tablolar. Osmanlı’da çok fazla yağlı boya tabloya rastlayamıyoruz. Ancak bu iki tablo yağlı boya tablo olmasından dolayı önem arz ediyor. Hem Mekke ve Medine’yi anlatmasından dolayı da ayrı bir önem arz etmekte. Belge niteliği taşıması dememizin sebebi de, örneğin Medine tablosunda ağırlıklı olarak hangi bölgede ne var üzerine tek tek yazılmış. Bu da o bölgenin, o dönemin Mekke ve Medinesi’ni anlatmasından dolayı da belge niteliği taşımakta. Bu eserler, Mekke ve Medine Osmanlı’ya bağlı olmasından dolayı elbette ki bu topraklarda yapılmış eserler” dedi.

RESTORASYONUN ARDINDAN SERGİLENECEKLER

Görsel belge niteliği taşıdığı aktarılan ‘Mekke’ ve ‘Medine’ temalı iki tablo için restorasyon planı da hazırlandı. Bu plan kapsamında ‘Medine’ tablosunun restorasyon uygulamalarında son aşamaya gelindiği, ‘Mekke’ temalı tablonun ise belgeleme işlemi tamamlandığı aktarıldı.

‘Mekke’ tablosu önümüzdeki süreçte, mikroskop ve infrared incelemesi, ön ve arka yüzey temizliği, sağlamlaştırma, koruma ve bakım gibi bir dizi uygulamadan geçirilecek. Bugüne kadar sergilenmeyen iki tablo, restorasyon işlemlerinin ardından ziyaretçilerle buluşacak.

Tabloların restorasyonun ardından Topkapı Sarayı’ndaki Mukaddes Emanetler bölümündeki Hırka – i Saadet Dairesinde ziyarete açılması planlanıyor. Her iki tablonun restorasyonunun 2 ayda bitirilmesi hedefleniyor.