JetZero’nun devrimsel uçak prototipi uçuşa hazır: Karışık kanat gövdeli uçakların avantajları neler?

Kaliforniyalı startup JetZero, karışık kanat gövdeli jet uçağını 2030 yılına kadar hizmete sokmak için USAF, NASA ve FAA ile birlikte çalışıyor. Şirket, klasik uçaklardan oldukça farklı olan yeni kanat ve gövde yapısına sahip uçağın, %50 daha az yakıt tüketmesinin yanında, temiz hidrojenli uçaklar için mükemmel bir platform sağladığını söylüyor.

Şirket, FAA’nın küçük ölçekli demo uçağına uçuşa elverişlilik sertifikası verdiğini duyurdu. Pathfinder olarak bilinen bu model, 7 metrelik kanat açıklığına sahip ve gerçek uçağın %12.5 ölçeğinde.

Karma kanat tasarımlı uçaklar, Airbus, NASA ve Boeing gibi şirket ve kuruluşlar tarafından geliştiriliyor. Ancak hiçbiri şuana kadar bu uçakları kullanıma sokmayı taahhüt etmedi. Tam uçan kanat tasarımı ile geleneksel uçak şeklinin ortasında yer alan karma kanat gövdesi, kanadı gövdeden ayıran net bir ayrım çizgisi bulundurmuyor. Geniş gövdeye sahip bu tip uçaklar, dışa doğru incelen, düz bir gövdeye sahipler.

Karışık kanat gövdeli uçakların avantajları neler?

Bu tip uçakların birkaç avantajı bulunuyor. Gövdenin kendisi, şeklinden dolayı, tüp şeklindeki uçaklara göre kaldırma kuvvetine daha fazla katkıda bulunuyor. Dolayısıyla çok fazla kanat yüzeyine ihtiyaç duyulmuyor. Aynı zamanda aerodinamik olarak stabil olduğundan kuyruk kanadına ihtiyaç duyulmuyor. Bu faktörler, sürtünme ve ağırlıkta dramatik azalmalara neden olarak, daha küçük motorların kullanılmasına ve ağırlıktan tasarruf etmeye izin veriyor. Üstelik geniş gövde sayesinde, daha fazla yolcu ve kargo taşınabiliyor. Motorlar, üst tarafa yerleştirilebildiği için hem kabinde hem yerde daha az gürültü duyuluyor.

Bu tip uçakların bir diğer avantajı (belki de en büyük avantajı), hidrojenli uçakların kullanımına imkan tanıması. Gövde kanatlara doğru genişlediği için, hafif olmasına rağmen çok yer kaplayan hidrojen tankları için bol miktarda yer açılıyor. Bu tip karma kanat konsepti, Airbus’ın 2020 yılında hidrojen yakıtlı geleceğin yolcu uçağı olarak sunduğu üç uçaktan biriydi.

Karma kanatın dezavantajı ise kanat açıklığının tipik bir uçaktan daha geniş olması. Bu nedenle katlanabilir kanatlara sahip olmadıkları takdirde havaalanlarında uygun olmayan bazı slotlarda kullanılamıyor. Diğer dezavantajları ise yolcuların tahliye edilmesinin zorluğu ve birçok yolcunun pencere zevkinden mahrum kalması olarak sıralanabilir.

Hem NASA hem de Airbus, prototiplerinin yakıt tüketimini %20 azalttığını belirtirken, JetZero, klasik uçaklara göre %50 yakıt tasarrufu sunacaklarını iddia ediyor.

İlk JetZero uçağı, eğer üretilebilirse Z-5 adını taşıyacak. Boeing 767’nin yerini alacak şekilde tasarlanan uçak, en az 250 yolcu kapasitesi ve 9.200 km’nin üzerinde menzil sunmayı hedefliyor. 767’nin kanat açıklığı yaklaşık 52 m iken, Z-5 yaklaşık 61 m genişliğe sahip olacak. Yine de Airbus A330’un kullanabildiği herhangi bir havaalanında çalışmaya devam edecek ve mevcut jet motorlarını kullanacak.